Alparslan Bayraktar, 'Yatırım olursa Avrupa'ya gaz tedarikini katlayabiliriz'
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Avrupa'nın enerji arz güvenliği ile ilgili endişelerinin giderilmesi için teknik altyapının hazırlanması halinde Türkiye'nin Bulgaristan'a yapılacak gaz transferini 3,5 milyar metreküpten 7 milyar metreküpe kadar çıkarabileceğini, 25-30 milyar metreküplük LNG işleme kapasitesinden de Avrupa ülkelerini yararlandırabileceğini söyledi.
Bakan Bayraktar, Türkiye’nin Avrupa’ya gaz tedarikini artırdığını, daha da artırabileceğini vurgulayarak “İhtiyacımız olan şey şu; Türkiye-Bulgaristan enterkonneksiyon kapasitesinin Bulgar tarafında artması lazım. Şu anda da bununla ilgili bir çalışmamız var. Yani o kapasitenin yani 3,5 milyarın, 7 milyara çıkması hatta belki 10 milyar metreküpe çıkmasıyla ilgili bir çalışmamız var.” diye konuştu.
LNG işleyebiliriz
Türkiye’nin son yıllardaki FSRU yatırımlarına değinen Bayraktar, “Biz şu anda en az 25-30 milyar metreküp LNG alabilecek durumdayız” dedi ve Avrupa’nın kendi aldığı LNG’yi Türkiye’nin imkanlarıyla işleyebileceğini ya da doğrudan Türkiye’nin alım gücünden yararlanabileceğini de söyledi.
Uzun Vadeli taahhüt
Bayraktar, Avrupa’nın arz güvenliği konusunda rahatlaması için Türkiye ile ve Azerbaycan ile uzun vadeli taahhütler üzerinden hareket etmesi gerektiğinin altını çizerek “Üretici olan Azerbaycan’a, Türkiye gibi bu kadar altyapı yatırımı sağlamış bir ülkeye diyeceksin ki ‘Benim ihtiyacım bu. Benim her yıl 10 milyar metreküp ilave gaza ihtiyacım var.’ Azerbaycan da diyecek ki ‘Ben Hazar’da şu kadar gazı şu kadar sürede üretirim, bunun için bu kadar yatırıma ihtiyacım var. Senden de şu garantiyi almam lazım 10 yıl, 15 yıl...’ Bir şey vermen lazım.” dedi.
Türkmenistan’a önemli ziyaret
Bu ay içerisinde Türkmenistan’a bir ziyaret gerçekleştirmeyi planladığını kaydeden Bayraktar, “Ümit ediyorum orada bir netice alıp tarihimizde ilk kez belki Türkmen gazını Türkiye’ye ulaştırmış oluruz. Şu anda ilk etapta üzerinde durduğumuz swaplarla yani Türkmen gazının İran’a verilmesi, onun da bize ya İran sınırında ya da Azerbaycan-İran bağlantısı üzerinden teslim edilmesi.” diye konuştu. Bayraktar, ilk etapta 1,5-2 milyar metreküplük bir doğal gaz arzının söz konusu olabileceğini, bunun da aynı şekilde Avrupa’nın arz güvenliğinde rol oynayabileceğini anlattı.
Gazprom ile 40 yıldır çalışıyoruz
Bayraktar, doğal gaz alımlarının bazı formüller üzerinden hesaplandığına değinerek “Gazprom ile yaklaşık 40 yıla yakındır çalışıyoruz. Elbette ki çok daha özel bir ilişkimiz var. Geçtiğimiz yıl yaz ve kış aylarında fiyat formülünden bağımsız, bazı özel fiyatlar alıyoruz. Bunlar zaman zaman olur. Piyasa şartları, tüketim miktarları, ithalat miktarlarına bağlı olarak zaman zaman satıcı, zaman zaman alıcı farklı önerilerde bulunabilir.” ifadelerini kullandı.
Büyük bir pazar sunarız
Şanghay İşbirliği Örgütü 24'üncü Devlet Başkanları Zirvesi’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in bir araya geldiğini anımsatan Bayraktar, “Astana’daki görüşme bu anlamda çok olumlu ve çok müspetti. Sayın Putin’in yaklaşımı da gayet olumlu bu noktada. Biz de diyoruz ki, Türkiye’ye daha ucuz gaz alabilirsek biz daha büyük bir pazar imkanı sunabiliriz.” dedi.
BOTAŞ’ın borcu yok
Bayraktar, BOTAŞ’ın Rusya’ya borcu olmadığının altını çizerek “Asla öyle bir şey söz konusu değil. BOTAŞ şunlar tarafından alınacak vs. öyle bir şey de yok.” değerlendirmesini yaptı.
Sulama yatırımı
Irak-Türkiye Boru Hattı’nın hazır olduğuyla ilgili Ekim 2023’te açıklama yaptığını anımsatan Bayraktar, “Neredeyse bir yıl oldu. Sorunun kimden kaynaklı olduğunu görüyorsunuz.” dedi. Bayraktar, Türkiye’nin Irak’la yeni bir proje başlatabileceğini belirterek “Irak’ta özellikle sulama yatırımlarıyla alakalı bir süreç işliyor. Bu konuda biz Irak’a yardımcı olmaya gayret ediyoruz. Oradaki çalışmaların petrolle ödenmesi konusu şu anda gündemde.” dedi.
Ruslar istekli
Bayraktar, Rusya’nın Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nden sonra Sinop’u yapma konusunda istekli olduğunu ifade ederek “Önümüzdeki 2-3 yıl içerisinde Sinop’ta lisanslama çalışmaları bitecek. O ekip Akkuyu’dan yukarı gidecek. Dolayısıyla onların bu işe doğal istekli olmasının en temel noktası bu ve bu anlamda bana ve birçoklarına göre de öndeler.” diye konuştu. Bayraktar, Trakya’daki üçüncü nükleer santral projesi ile ilgili olarak da “Çin’le zaten çok geçmişten gelen bir görüşme sürecimiz var. Çin Devlet Başkanıyla Astana’da görüşmemizde gündem maddelerinden bir tanesi buydu. Onların da Trakya’da bugüne kadar sürdürdüğümüz bir müzakere süreci var.” yorumunu yaptı.
Çin doğal alternatif
Eskişehir Beylikova'da bulunan dünyanın en büyük ikinci nadir toprak elementleri rezervine ilişkin olarak değerlendirmelerde bulunan Bayraktar, rezervin büyüklüğü kadar hangi elementlerin ne saflıkta işleneceğinin de önem taşıdığını söyledi. Bayraktar, başta Çin olmak üzere Avustralya ve Güney Afrika ile de görüşmeler yaptıklarını anlatarak “Açıkçası Çin bu alanda çok ileride. Yani bir anlamda doğal bir partner alternatifi olarak karşımıza çıkıyor.” dedi.
Yakında duyarsınız
Körfez ülkelerinden Türkiye’ye gelecek yatırım ile ilgili bir soruyu yanıtlayan Bayraktar, “Türkiye’nin beklentileri ve istekleri karşı tarafla uyumlu olduğu zaman yakında anlaşmayı duyarsınız. Özellikle bir ülkeyle (somut aşamaya) geldik.” dedi.
Sıcak bakarız
Bayraktar, yenilenebilir enerjide Çin’in önemli bir güç haline geldiğini vurgulayarak “Çinli şirketleri de bekliyoruz. Onlarla da görüşmelerimiz var. Bize en uygun şartlarda elektriği getirecek, yerlileşme ile belli seviyeyi tutturan projeler gelirse bunlara biz sıcak bakıp bunları hükümetlerarası anlaşma yoluyla hayata geçirmek istiyoruz.” diye konuştu.
LNG kontratları
Mayıs’ta ABD’li Exxon’la yapılan LNG anlaşmasının sorulması üzerine Bayraktar, “Exxon anlaşmasının özelliği şu; bu anlaşma uzun dönemli bir anlaşma. Sadece Exxon’la değil, diğer şirketlerle de uzun dönemli LNG kontratlarındaki kararımızı önümüzdeki günlerde vermiş oluruz ve kamuoyu ile paylaşırız.” yanıtını verdi.