Çöpe atılan 18 milyon ton gıda artığı hayvan yemine dönüşecek
Tarım ve Orman Bakanlığının geçen hafta yayımlanan yönetmelik değişiklikleriyle otel, restoran ve yemekhane gibi yerlerde çöpe atılan 18 milyon ton gıda artığının hayvan yemine dönüşmesinin önü açıldı.
"İnsan Tüketimi Amacıyla Kullanılmayan Hayvansal Yan Ürünler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile "Yemlerin Piyasaya Arzı ve Kullanımı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" 9 Ağustos'ta Resmi Gazete'de yayımlandı.
Yemlerin Piyasaya Arzı ve Kullanımı Hakkında Yönetmelik gereği daha önce kürk hayvanları hariç diğer hayvanların restoran ve yemekhane artıkları ile beslenmesi yasaktı.
İnsan Tüketimi Amacıyla Kullanılmayan Hayvansal Yan Ürünler Yönetmeliği hükümleri gereği de pet hayvanları (ev ve süs hayvanı) yemek artıkları ile beslenemiyordu. Yeni düzenleme ile kürk, ev ve süs ile laboratuvar hayvanlarının yanı sıra hayvanat bahçeleri ve sirklerde barındırılan hayvanların yem haline getirilmek kaydıyla otel, restoran ve yemekhane gibi yerlerin yemek artıkları ile beslenmelerinin önü açıldı.
İsraf edilen söz konusu gıdaların kullanılabilmesi için yem güvenilirliği şartlarına uygun olarak toplanması, tasnif edilmesi, taşınması, işlenmesi, ambalajlanması ve bu işlemleri yapabilecek işletmelere ait şartlar 6 ay içinde yayımlanacak tebliğ ile belirlenecek.
Tebliğ ile yem güvenilirliğini sağlamak amacıyla belirli standartlar oluşturulacak. Buna göre gıda artıklarının toplanması, taşınması, işlenmesi, depolanması ve dağıtım faaliyetlerini yürütecek işletmeler için Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan onay şartı getirilecek.
Gıda artıkları, yalnızca Bakanlığımızca onaylı/kayıtlı gıda işletmelerden tedarik edilebilecek. Ayrıca bunlar toplanma aşamasında sınıflandırılacak. Hayvan sağlığı için tehlike arz eden bozulmuş ve kokuşmuş olanlar ile ambalaj atıkları, kürdan, metal gibi yabancı maddeler ayıklanacak.
Toplanan gıda artıkları, özellikleri dikkate alınarak en uygun koşullarda taşınacak. Üretim işletmelerine gelen bu ürünler hijyenik şartlarda ve en uygun işleme teknolojileri ile işlenerek sağlıklı yemler üretilecek. Bu işletmeler tarafından yürütülen faaliyetler toplama, taşıma, üretim, dağıtım ve kullanım aşamalarında Bakanlıkça denetlenecek.
Tarım ve Orman Bakanı Prof. Dr. Vahit Kirişci, ülkemizde gıda israfının çok büyük boyutlarda olduğunu belirterek Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile iş birliği çerçevesinde, gıda kaybını ve israfını azaltmak amacıyla Türkiye Ulusal Strateji Belgesi ve Eylem Planı hazırlandığını anımsattı.
Her yıl 18 milyon ton gıda çöpe gidiyor
TÜİK, her yıl Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi kapsamında Ulusal Envanter Raporu yayınlıyor. Burada her yıl 2 sene öncesinin rakamları açıklanıyor.
Buna göre 2020 yılına ait veriler raporun son sürümü olan Nisan 2022 belgesinde açıklandı. Nisan 2022 Ulusal Envanter Raporu'nda, 2020'deki belediye katı atık miktarı 34,75 milyon ton olarak yer aldı. Buradaki atığın yüzde 52,09'unun gıda artığı olduğu dikkate alındığında, çöplerdeki atık gıda miktarı 18,1 milyon ton olarak belirlendi.
Raporda, atılan gıdayı taşımak için 603 bin çöp kamyonu gerektiği tespiti de yer aldı.