Yerli kömürden hidrojen üretimi masada

Dönmez, yeni dönüşümün teknoloji temelli olacağını vurgulayarak, "Teknolojiniz yoksa bu hikayede başrol olmayı bekleyemezsiniz. Büyük bir oyunun oyuncusu olmak istiyorsanız, öncelikle teknolojiniz olmalı ve bu teknoloji sadece sizin değil başkalarının da işine yaramalı. Yapay zeka, akıllı sistemler, gelişmiş veri araçları, bugün gündemimizde en üst sıralarda. Elektrikli arabalar, kayıt zinciri gibi birçok yeni teknolojiyi de araştırarak, hatta bazen kampüs içi denemelerimizle test ediyoruz. Biz artık enerji arz güvenliği kavramını teknoloji arz güvenliği kavramıyla birlikte ele alıyoruz." diye konuştu.

Bor cevherinin enerji teknolojilerinde önemine işaret eden Dönmez, metalürji, nanoteknolojiler, otomotiv, enerji, elektronik ve iletişim, uzay ve hava araçları, nükleer uygulamalar, askeri araçlar ve yakıtlar gibi ileri teknoloji ürün kullanan her sektörde borun kullanımını daha da artırmak ve yaygınlaştırmak istediklerini dile getirdi.

Türkiye'nin bor üretim ve ihracatında dünya lideri olduğuna dikkati çeken Dönmez, Türkiye'nin katma değerli bor ürünlerinde dünyanın sayılı ülkelerinden biri olmasını hedeflediklerini ifade etti.

Bakan Dönmez, Türkiye'nin bor karbür tesisini bu yılın sonunda devreye alacaklarını belirterek, böylece savunma sanayi başta olmak üzere aşınmaya dayanıklı makine parçalarının üretiminde, cam, seramik ve nükleer uygulamalarda yerli bor karbürün kullanılacağını söyledi.

Yerli lityum üretiminin de teknoloji özgünlüğünün en önemli örneklerinden olduğunu belirten Dönmez, şöyle devam etti: "Bu yıl içinde biri Eskişehir Kırka'da, biri Bandırma'da olmak üzere 700 ton kapasiteli iki yeni lityum tesisimizin temelini atacağız. Böylece yıllık lityum ihtiyacımızın yarısından fazlasını artık yerli üretimle karşılayacağız. Ferrobor tesisimizin temeli için de yaklaşık 20 gün önce Bandırma'daydık. Ferrobor özellikle çelik, neodiyum mıknatıs, transformatör çekirdekleri, otomobillerin çelik aksamları, metal enjeksiyon dökümleri, tıp elektroniği ve ev elektronik eşyaları gibi teknolojik ürünlerin kritik bileşeni. Bandırma'da kuracağımız tesisimizle yıllık 800 tonluk ferrobor üretimi yapacağız. Önümüzdeki yılın sonlarına doğru da tesisimizi devreye alacağız."

BOREN bünyesinde bugüne kadar 348 projeye destek sağlandı
Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) bünyesinde bugüne kadar 348 projeye destek sağlandığını dile getiren Dönmez, halihazırda 25 projenin çalışmalarının devam ettiğini bildirdi.

Dönmez, BOREN bünyesinde 6 laboratuvar kurulduğunu ve 2012-2020 yıllarında BOREN ve TÜBİTAK iş birliğiyle 27 AR-GE projesine destek sağlandığını ifade etti.

Söz konusu projelerden 25'inin tamamlandığını belirten Dönmez, 2022'de BOREN bünyesinde 6 yeni projeye başlandığını söyledi.

Dönmez, BOREN, TÜBİTAK ve Gen Otomobil iş birliğiyle yakıt pili araç projesi kapsamındaki tüm tasarım, üretim ve entegrasyon çalışmalarının başarıyla tamamlandığını vurgulayarak şunları kaydetti: "Projede yakıt olarak hidrojen kullanıldı. Elektrikli araçlara göre menzili artırılmış yeni nesil bir araç konsepti yerli olarak geliştirildi. Biliyorsunuz, hidrojenin yakıt olarak kullanımını ana hedeflerimizden biri olarak belirlemiştik. Özellikle temiz yakıtlarla taşıma olanaklarının artırılması için hidrojen önemli bir husus. Yerli kömürden hidrojen üretimi bu konuda ilerleme sağlayabileceğimiz alanlardan biri. Şimdilik bu konudaki maliyetler yüksek ama bu alandaki teknoloji geliştikçe zaman içinde daha erişilebilir bir maliyet noktasına ulaşacağız. Bu konuda özellikle yerli bir hidrojen ekosistemi ve yerli bir hidrojen sanayisi oluşturmak istiyoruz."

Tarımda bor uygulamalarının yaygınlaştırılması amacıyla 2016'da Ankara'da Uluslararası Tarımda Bor Sempozyumu düzenlendiğini dile getiren Dönmez, gelecek yıl AGROBOR-2023'ün düzenleneceğini ve bu konuyla ilgili çalışmaların sürdüğünü bildirdi.