Asgari ücret görüşmelerinde son durum

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan, TBMM Genel Kurulunda, Bakanlığın 2024 yılı bütçesi üzerinde konuşma yaptı. İnsanımızın hayat standardını geliştirmek için gece gündüz çalışıyoruz diyen Bakan Işıkhan, Sosyal Güvenlikte yapılan devrimi bir tablo ile anlatarak, Nüfusumuzun sosyal güvenliği kapsadığı bu veriye baktığımızda 2012 yılında nüfusumuzun yüzde 70’i sosyal güvenlik şemsiyesi altındayken, 2023 yılında neredeyse yüzde 100’e ulaşmış durumda olduğunu söyledi.

11 ili bir gecede yerle bir eden 6 Şubat depremlerini anımsatan Bakan Işıkhan, “Bu olumsuz etkilerin en aza indirilmesi amacıyla; hızlı bir şekilde çalışma hayatı ve sosyal güvenlik alanında aldığımız tedbirler ile yaraları hızla sararak normalleşme çalışmalarına başladık. OHAL ilan edilen illerde işçilerimizin işten çıkarılmaları sınırlandırıldı. İşveren ve işçilerin yükümlülükleri ileri tarihlere ertelendi. Sosyal Güvenlik Kurumunca sağlanan gelir ve aylıklar erken ödendi. Sosyal güvenlik kapsamında yer alan birçok kalemden katılım payı alınmaması sağlandı. Kısa çalışma ödeneği kapsamında deprem bölgesinde yer alan yaklaşık 111 bin vatandaşımıza toplamda 1 milyar lira ödeme gerçekleştirildi. Ayrıca, 82 bin vatandaşımıza yaklaşık 697 milyon lira nakdi ücret desteği ödemesi yapıldı. Deprem bölgesinde, Toplum Yararına Programlar uygulanmaya başlandı. Bu kapsamda; toplamda 57 bin kişilik program ile yaklaşık 7 milyar lira ödenek tahsis edildi. TYP uygulamalarında esneklik getirildi. Deprem bölgesi için mücbir sebep halinin 30 Nisan 2024 tarihine kadar uzatılmasıyla vatandaşlarımızın bazı yükümlülüklerini erteledik ve yapılandırma başvurularını düzenledik. 2024 yılı içinde de deprem bölgesini ayağa kaldırmak için, işbaşı eğitim programlarımız başta olmak üzere çalışmalarımıza ve desteklerimize devam edeceğiz.” Dedi.

5 milyon ilave istihdam sağlayarak işsizlik oranımızın yüzde 7,5’e gerilemesini hedeflemekteyiz

Bakan Işıkhan, küresel ve bölgesel düzeyde yaşanan jeopolitik gerilimlerin ve ekonomik dalgalanmaların yanı sıra salgın hastalıkların, doğal afetlerin, su, gıda ve enerji krizlerinin, yeni risk ve belirsizlikleri ortaya çıkardığı bir ortamda Türkiye’nin, istihdamda ve işgücüne katılımda görülen artış eğilimini sürdürmeyi başardığına vurgu yaparak, “Bu kapsamda, 2028 yılı sonuna kadar 5 milyon ilave istihdam sağlayarak işsizlik oranımızın yüzde 7,5’e gerilemesini hedeflemekteyiz. İstihdam ve çalışma hayatı alanında, başta özel politika gerektiren gruplar olmak üzere toplumun tüm kesimlerine; yeterli bir gelirle; kayıtlı, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlandığı koşullarda iş imkânlarının sunulması temel amacımızdır” ifadelerini kullandı.

Sendikal hak ve özgürlükler konusunda evrensel değerleri esas alan son derece önemli düzenlemeler yaptık

Bakanlık olarak her fırsatta sosyal paydaşlarla bir araya gelerek, istişare ve diyalog mekanizmalarını sürekli canlı tuttuklarını vurgulayan Işıkhan, şöyle devam etti: “Bu çerçevede 20 Ekim’de Üçlü Danışma Kurulumuzu uzun bir aradan sonra yeniden topladık. Kamu Personeli Danışma Kurulu toplantısını da Kasım ayı içerisinde gerçekleştirdik. Çalışma hayatındaki sosyal diyaloğun kurumsal, sistematik, kapsayıcı ve şeffaf biçimde işlemesinde önemli rolü olan sendikalarımızı destekliyor ve bu kapsamda sendikalaşma oranlarının artırılmasına önem veriyoruz. Sendikal hak ve özgürlükler konusunda evrensel değerleri esas alan son derece önemli düzenlemeler yaptık. Başta sendika üyelik işlemlerinde gerçekleştirilen yeniliklerle (e-devlet uygulamalarımızla), işçi ve işveren kuruluşlarının örgütlenmesini kolaylaştırdık. İşçilerde, 2013 yılında 1 milyon olan sendikalı işçi sayısı 2,5 milyona ulaşmıştır. Sendikalı memur sayısı ise; 2013’te 1 milyon 468 bin iken bugün 2 milyon 130 bine yükselmiştir.”

Tüm ücretlilerin asgari ücret düzeyine kadar olan gelirlerinin, vergi dışında bırakılmasını sağladık

Bakan Işıkhan, son yıllarda dünyada, ekonomide yaşanan kaotik duruma rağmen asgari ücrette yapılan artışlara ve iyileştirmelere değinerek, “2002 yılında 184 lira olan net asgari ücreti; 2023 yılında 11 bin 402 liraya yükselterek; reel olarak 3 katına çıkardık. 2024 yılı asgari ücretini tespit etmek üzere Asgari Ücret Tespit Komisyonumuz 11 Aralık’ta çalışmalarına başladı. Komisyondan çıkacak kararın herkesin mutabık kaldığı bir ücret seviyesi olmasını ümit ediyoruz. Bildiğiniz üzere; tüm ücretlilerin asgari ücret düzeyine kadar olan gelirlerinin, vergi dışında bırakılmasını sağlamıştık. 2016 yılında başlattığımız Asgari Ücret Desteğini 2023 yılı Temmuz ayı itibarıyla sigortalı başına aylık 500 liraya yükselttik. 2023 yılının ilk dokuz ayı için 1,7 milyon işyerinde yaklaşık 24,8 milyar lira asgari ücret desteği verdik” dedi.

Birinci dereceye yükselen devlet memurlarımız için 3600 ek gösterge düzenlemesini en kısa sürede hayata geçireceğiz

2023 Yılı Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolü ile toplu iş sözleşmeleri sonunda; işçilerin aylık brüt çıplak ücretlerini 15 bin liraya yükselttiklerini anımsatan Işıkhan, şunları aktardı: “Bu yükseltme ile tüm brüt ücretlere 2023 yılı ilk altı ayı için refah payı dahil olmak üzere yüzde 45 oranında zam yapılmış ve diğer kalemlerde iyileştirmeler gerçekleştirilmiştir. Kamu çalışanlarımızın mali ve sosyal haklarını düzenleyen 7. Dönem Toplu Sözleşme görüşmeleri 2023 yılı Ağustos ayında gerçekleştirilmiştir. Büyük oranda uzlaşma ile neticelenen toplu sözleşme sonucunda Toplu Sözleşmenin geneline ilişkin oransal zam dışında; 11 hizmet kolunun tamamında sendikalarla mutabakat sağlanmıştır. Geçtiğimiz Temmuz ayında yapılan zamlarla, en düşük devlet memuru aylığı 22 bin liraya yükseltilmiştir. Böylece 2023 yılında en düşük memur maaşındaki artış oranı yüzde 142; ortalama memur maaşındaki artış oranı ise yüzde 129 olmuştur. Çalışanlarımızı enflasyona karşı koruma ilkemizi, önümüzdeki dönemlerde de aynı kararlılıkla sürdüreceğiz. 15 Ocak 2023 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren ‘3600 Ek Gösterge Düzenlemesi’ ile çalışan ve emekli 5,3 milyon kamu personeli ve bunların hak sahiplerinin ek göstergelerinin yeniden düzenlenmesini sağladık. Bununla beraber, birinci dereceye yükselen devlet memurlarımız için 3600 ek gösterge düzenlemesini de hükümet olarak en kısa sürede hayata geçireceğimizi kamuoyuyla paylaşmak isterim. Ayrıca, bu yılın başında kamuda sözleşmeli olarak görev yapan 460 bin personelimizi de kadroya geçirdik”

Bakan Işıkhan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının önemli çalışma alanlarından birinin insana yakışır işler oluşturmak, çalışma şartlarını iyileştirerek iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak olduğunun altını çizerek, “İş sağlığı ve güvenliğinde sürdürülebilir iyileşme sağlayabilmek için en önemli olgu; koruyucu ve önleyici yaklaşım ile çalışma koşullarını güvenli hale getirmek ve toplumda 7’den 70’e kadar iş sağlığı ve güvenliği kültürünü oluşturabilmektir. Bu kapsamda yapılan çalışmalarla, 2002 yılında yüz binde 13,3 olan İş Kazası Ölüm Oranı, 2022 yılında yüz binde 6,6’ya düşmüştür” bilgilerini paylaştı.

Işıkhan, Sosyal Güvenlikte yapılan devrimi bir tablo ile anlatarak, “Nüfusumuzun sosyal güvenliği kapsadığı bu veriye baktığımızda 2012 yılında nüfusumuzun yüzde 70’i sosyal güvenlik şemsiyesi altındayken, 2023 yılında neredeyse yüzde 100’e ulaşmış durumdadır. Bu sosyal güvenlik sistemi açısından bence devrim niteliğindedir. 2002 yılında aktif sigortalı sayımız değerli milletvekilleri 12 milyon iken bugün 25,6 milyona ulaşmıştır. Son olarak GSS’li sayılarına baktığımızda ise GSS’de 2002 yılında GSS’li veri bulunmazken bakın şu rakam çok önemli 2023 yılında 6,6 milyon primini GSS’li primini devletimiz ödemektedir. Bu da neyi gösteriyor? Sosyal devletimizin ne kadar gelişmiş olduğunu. Sigortalılarımıza ve emeklilerimize sunulan neredeyse tüm hizmetler e-Devlet platformuna taşınmış, erişimde büyük kolaylıklar sağlanmıştır. Bugün itibarıyla değerli milletvekilleri e-Devlet üzerinden hizmete sunduğumuz 168 hizmet ile bakın bu veri de çok önemli değerli milletvekilleri, e- devlette en fazla ziyaret edilen kurum SGK’dır. Ayrıca son yapılandırma uygulamamızla birlikte 166,7 milyar lira SGK’nın alacağı yapılandırılmış, Kasım ayı itibarıyla bu alacağın 27 milyar lirasından fazlası tahsil edilmiştir” bilgilerini aktardı.

EYT düzenlemesinin hayata geçirildiğini kaydeden Bakan Işıkhan, “Düzenleme ile 8 Eylül 1999 tarihi ve öncesi sigortalılar için emeklilikte yaş şartını kaldırdık. Vatandaşlarımızın talep ettikleri bu beklentilerini karşıladık. EYT kapsamında düzenlemeden faydalanan kişi sayısı bugün itibarı ile yaklaşık 2 milyondur. Emeklilerimizin Ramazan ve Kurban Bayramı ikramiyelerini 2 bin liraya yükselttik. En son bildiğiniz gibi çalışmayan emeklilerimize bir defaya mahsus olmak üzere 5 bin lira ödeme yaptık. Çalışan emeklilerimiz için de kanun teklifi mecliste kabul edilip Resmî Gazetede yayımlandıktan sonra ödemeleri iki gün içinde yapacak şekilde hazırlıklarımızı tamamladık. Yeni yılda bütçemiz doğrultusunda emekli maaşlarının iyileştirilmesine yönelik çalışmalarımızı sürdüreceğiz” ifadelerini kullandı.

Işıkhan, çalışma hayatında; hakkaniyeti, çalışma barışını, güvenli ve sağlıklı ortamları sağlamak, vatandaşlarımıza çalıştıkları ve emekli oldukları dönemde müreffeh bir hayat sunmak amacıyla 2002 yılından bu yana devrim niteliğinde icraatlar yaptıklarına vurgu yaparak, “Sendikalaşmanın önündeki engelleri kaldırdık, örgütlenmeyi ve sendikalara üye olmayı kolaylaştırdık. 1 Mayıs’ı ‘Emek ve Dayanışma Günü’ olarak resmî tatil ilan ettik. Kadınlara ve gençlere çalışma hayatında öncü teşvikler ve destekler sağladık. Kamuda başörtüsü yasağını kaldırdık. Birçok ülkeye rol model olan bir Mesleki Yeterlilik Sistemi kurduk. Tehlikeli işlerde Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluluğu getirdik. SGK’yı tek çatı altına topladık, iflastan kurtararak sürdürülebilir olmasını sağladık. Genel Sağlık Sigortası’nı hayata geçirerek, tüm vatandaşlarımızı Sosyal Güvenlik Çatısı altında topladık. Geri ödeme kapsamındaki ilaç sayısını 3 katına çıkardık. Her alanda, anlatmaya saatlerin yetmeyeceği kadar çok icraat yaptık” diye konuştu.

İnsanımızın hayat standardını geliştirmek için gece gündüz çalışıyoruz

Daha çok yatırım yaparak, üreterek, ihraç ederek, büyüyerek istihdamı artırmaya devam edeceklerinin altını çizen Bakan Işıkhan, “Biz sadece iş değil insanımızın hayat standardını geliştirmek için gece gündüz çalışıyoruz.  Ekonomideki bu genel toparlanma ve yeniden büyüme sürecinin etkisiyle önümüzdeki yıl çok daha sevindirici bir istihdam artışı bekliyoruz. İnşallah bu yüzyılda her alanda güçlü bir Türkiye’den söz edeceğiz. Özetle; yaptıklarımız; yapacaklarımızın teminatı niteliğindedir. Türkiye Yüzyılı’nda kendi medeniyetimizden ve değerlerimizden hareketle yeni reformlar tasarlayacak ve inşallah da bunları hayata geçireceğiz. Cumhurbaşkanımız, Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde, insan merkezli politikalarımızla, adalet ve kapsayıcılığı ön planda tutarak, sosyal güvenliğin herkesi kucakladığı bir Türkiye Yüzyılına adım atmış olacağız” değerlendirmesinde bulundu.

Işıkhan, 2024 yılı bütçesinin ve bu bütçeyle gerçekleştirilecek tüm faaliyetlerin ülkeye ve millete hayırlı olmasını dileyerek sözlerini sonlandırdı.

TBMM Genel Kurulunda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve bağlı kurumların 2024 yılı bütçeleri kabul edildi.