Sanayi, ticaret, enerji, tabii kaynaklar, bilgi ve teknoloji komisyonu TBMM'de

TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu, AK Parti Konya Milletvekili Ziya Altunyaldız başkanlığında toplandı.

Nisanda ihracatın, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 24,6 artışla 23,4 milyar dolara yükseldiğini ve bunun şimdiye kadar aylık bazda ulaşılan en büyük ihracat değeri olduğunu belirten Altunyaldız, "Son 12 aylık ihracatımız da 240,1 milyar dolara ulaşarak Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın 2022 yılı sonu için işaret ettikleri 250 milyar dolarlık ihracat hedefimize doğru emin adımlarla ilerlemekteyiz." dedi.

Altunyaldız, kanun teklifiyle, serbest bölgelerin dinamizmini artırmayı ve ülke ekonomisine daha fazla katkı sağlayacak şekilde kullanılmasını sağlamayı amaçladıklarını dile getirdi.

2021 yılı sonu itibarıyla helal gıda piyasasının yaklaşık 2 trilyon dolarlık büyüklüğe ulaştığına işaret eden Altunyaldız, uluslararası kuruluşların yaptığı öngörülerin, helal gıda piyasasının gelecek 5 yıl içerisinde 4 trilyon dolara ulaşacağı yönünde olduğunu aktardı.

Altunyaldız, Helal Akreditasyon Kurumunun daha etkin çalışmasına dönük hükümlerin de teklifte yer aldığını anımsattı.

AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Mehmet Cihat Sezal de teklifin ilk imza sahibi olarak komisyon üyelerini bilgilendirdi.

Sezal, halihazırda, arazisi Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan bazı serbest bölgelerde yüzde 100'e yakın doluluğa ulaşıldığına, bu serbest bölgelerde faaliyet göstermek isteyen yeni yatırımcıların talebinin karşılanamadığına dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"Yapılan düzenlemeyle, Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan serbest bölgelerde üstyapıların kullanımının etkinleştirilmesinde, atıl kalmasının önüne geçilmesi ve yeni yatırımcı taleplerinin karşılanabilmesi amacıyla faaliyet ruhsatı iptal edilen ya da süresi dolan kiracı kullanıcıların üst yapıda bulunan mallarının tahliyesi için bir aydan az, 6 aydan fazla olmamak üzere süre verilmesi ve bu süre sonunda tahliyesi gerçekleştirilemeyen malların idarece tasfiye edilmesi öngörülüyor."

Sezal, ihracatçı birliklerine yıllık aidat borcu bulunan üyelerden birçoğunun ticareti terk ettiği, alacağın tahsili için yapılan girişimlerin çok uzun sürdüğü, takip masraflarının alacaktan daha fazla olduğu bu durumun, birlikler açısından çözümlenemeyen bir sorun haline geldiğini anlattı. Sezal, düzenlemeyle hem mevcut borçlar hem de ileride oluşabilecek benzer mahiyetteki borçlarla ilgili yaşanacak sıkıntıların önüne geçilmesinin öngörüldüğünü belirtti.

Türkiye'de helal alanında akreditasyon hizmeti sunmaya kanunen yetkili tek kamu organının Helal Akreditasyon Kurumu olduğunun altını çizen Sezal, "Yapılması öngörülen düzenlemeyle ülkemizde gönüllülük esasına göre yürütülen helal uygunluk değerlendirme faaliyetlerinin yine bu şekilde devam etmesi, ancak bu faaliyetlerin helal akreditasyon güvencesi altına alınması suretiyle hem tüketicinin doğru bilgilendirilmesi hem de kamu refahına katkı sunulması hedeflenmektedir." diye konuştu.

CHP Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan, gelinen noktada Eximbank'ın kredi veremediğini iddia ederek, Helal Akreditasyon Kurumu kurulduktan sonra TÜİK'in açıkladığı rakamlara göre, en çok ihracat yapılan ilk 10 ülkeye bakıldığında yıllar içinde değişen bir durum olmadığını savundu.

İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi ülkelere ihracatın ise düştüğünü ileri süren Tarhan, "İhracatta rekor kırdık, diye övünüyorsunuz ama ithalat rakamlarına bakmaktan imtina ediyorsunuz. İhracat rekorları kırdığımız aylarda ithalatta da rekorlar kırmaya devam ediyoruz." ifadesini kullandı.

Türkiye'deki fuarların düzenlendiği iç alanlarda yapılan ilan ve reklamların, ilan ve reklam vergisinden muaf tutulmasına yönelik düzenlemeye ilişkin Tarhan, "Fuarlarda gerek fuar katılımcılarından gerek ziyaretçilerden gelir elde eden organizasyon firmalarına bu istisnayı getirerek neyi amaçlıyorsunuz? Bu düzenlemenin etki analizini yaptınız mı? Belediyeler ne kadarlık bir gelirden vazgeçmiş oluyor?" sorularını yöneltti.

AK Parti Manisa Milletvekili Semra Kaplan Kıvırcık, Manisa'daki 13 organize sanayi bölgesinden 8'inin gelişme talebi olduğunu, üreticilerin, üretim için alan istediğini anlattı.

"Biz, dünyada aranılan bir marka haline geldik" diyen Kıvırcık, Türkiye'nin bir pazar payı gerçeği olduğunu dile getirdi.

Kıvırcık, "sanayicimiz üretiyor" realitesi üzerinden konuşulması gerektiğini vurgulayarak, ihracatçı meclislerini güçlendirmenin, sektörü güçlendirmek olduğunu vurguladı.

AK Parti Erzurum Milletvekili Zehra Taşkesenlioğlu Ban, ihracatı gerçekleştirirken en önemli sıkıntının, finansmana erişim olduğunu, İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi'ni kurarak, bu yöndeki sıkıntıları bertaraf ettiklerini belirtti.

Talep çok fazla olunca sermaye yapısını güçlendirmenin gerekli olduğunun altını çizen Ban, Ticaret Bakanlığının oluru doğrultusunda ihracatçı birliklerinin yedek akçelerinin bir kısmını, İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi'ne aktararak, ihracatta finansmanın geliştirilmesi noktasında kaynak sağlandığını anlattı.

Türkiye'deki belediyelerin yüzde kaçının muhalefet partilerinde olduğunu soran Ban, "Bu kanunu çıkardığımızda AK Parti belediyeleri de etkileniyor. Sadece buradan CHP'li belediyelere bir mağduriyet çıkarmanıza gerek yok ki." dedi.

Ban, İstanbul'da mart ayında bir fuar gerçekleştirirken, bir belediyenin zabıtalarının fuar alanını bastığını ve uluslararası firmaların tabelalarını çektiklerini aktararak, olaya ilişkin videoyu komisyonun böyle bir usulü olmadığı için izletemeyeceğini söyledi.

Bunun, Türkiye'nin imajına aykırı olduğunu ifade eden Ban, "Fuar alanını zabıtalarla basmak nedir?" diye sordu. Ban, fuara 120 firma katılırken, bu baskın nedeniyle sadece 33 firmanın fuara devam ettiğini kaydetti.

Ticaret Bakan Yardımcısı Rıza Tuna Turagay, Eximbank kredilerine ilişkin, "Eximbank kredileri aslında son dönemde günlük 100 milyon dolarlık limite ulaşmış durumda. Geçen seneyle karşılaştırdığımızda bugüne kadar 15,8 milyar dolar, kredi artı sigorta. Kredi kullanan müşteri sayımız da 10 bin 935'ten 11 bin 323'e, sigorta programından faydalanan müşteri sayısı da 5 bin 484'ten 5 bin 727'ye çıkmış durumda." bilgisini paylaştı.

Sene başında birtakım sıkıntılar yaşandığını dile getiren Turagay, "Ama şu anda açıldı, günlük 100 milyon dolarlık kredi kullandırılıyor." diye konuştu.

İhracatı Geliştirme Anonim Şirketinin (İGE) yüzde 95'inin ihracatçı birlikleri ve TİM'in, yüzde 5'inin ise Eximbank ortaklığında olduğunu kaydeden Turagay, şöyle devam etti:

"Şu anda da mevcut yapısıyla 1 milyar 461 milyon TL'lik bir öz sermaye var. Bu öz sermayeyle de kullandırılabilecek kredi, 23, 24 milyar TL civarında. Şimdi Hazine garantisi de alacağız inşallah. Buradan ilave bir kredi kullandırma imkanımız olacak. Bir şey daha yapıyoruz; Bankalar Birliği ile toplantı yaptık, ticari bankaların da bu sistem içerisinde yer almasını istiyoruz. Dolayısıyla yüzde 20 kadar bir pay da ticari bankalarımıza ait olacak, sermaye yapısı içerisinde. Öyle bir kurumsal yapıya kavuşturmak istiyoruz ki; İGE, önümüzdeki yıllarda da kurumsallaşmış, profesyonelliği herkes tarafından kabul edilmiş, doğrudan doğruya ihracatı destekleyen, ihracatta özellikle KOBİ'lerimizin finansmana erişimde yaşadığı sıkıntıları ortadan kaldıran temel bir kefalet kurumu olsun. Bunun için de çalışmalarımız devam ediyor. İhracatçı birliklerimizin topladığı yedek akçe dediğimiz kaynak, onlardan belli bir miktarın İGE'nin sermayesine eklenmesi şeklinde oluyor. Dolayısıyla herhangi bir şekilde sermayeye tecavüz söz konusu değil. Zaten orada bir oran belirtilmemesinin temel sebebi; ihracatçı birliklerimizin ihtiyaçları söz konusu olursa, bir oran belirtildiğinde o oranın altında kalınması tehlikesiyle karşı karşıya kalabiliriz."

Eximbank ve İGE'de yaptıkları programlarla yurt dışı katma değeri yüksek teknoloji yoğun sektörleri önceliklendirdiklerini açıklayan Turagay, bu konuda detaylı bir çalışmalarının olduğunu anlattı.

Fuarların düzenlendiği iç alanlarda yapılan ilan ve reklamların, ilan ve reklam vergisinden muafiyetine yönelik düzenleme hakkındaki eleştirilere ise Turagay, "Belediyelerin gelirlerini azaltmak için atılmış bir adım söz konusu değil. Bununla ilgili bir sıkıntı yaşandığı için böyle bir düzenlemeye gidildi." karşılığını verdi.

CHP Kocaeli Milletvekili Tarhan'ın, CNR'ın belediyeye 143 milyon lira borcunun olduğunu, bu nedenle böyle bir olayın yaşandığını söylemesi üzerine Turagay, geçmişe dönük bir düzenleme yapılmadığını bildirdi.

CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak ise bu düzenlemenin, sadece CNR'ın talebiyle yapıldığını iddia ederek, bu durumu kuşkuyla karşıladıklarını, sadece yönetmelikle düzenlenebilecek bir konu olduğunu savundu.

AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan teklife göre, ihracatçı birliklerinin ve Türkiye İhracatçılar Meclisinin (TİM) genel sekreter ve genel sekreter yardımcılıklarına 30 gün içinde atama yapılmaması halinde Ticaret Bakanlığınca resen atama yapılabilecek.

Türkiye'de gerçekleştirilen fuarların düzenlendiği iç alanlarda yapılan ilan ve reklamlar vergiden muaf tutulacak.

Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan serbest bölgelerde üstyapıların kullanımının etkinleştirilmesine katkı sağlanması, atıl kalmasının önüne geçilmesi ve yeni yatırımcı taleplerinin karşılanabilmesine imkan sağlanacak. Bu kapsamda faaliyet ruhsatı iptal edilen ya da süresi dolan kiracı kullanıcıların üstyapıda bulunan mallarının tahliyesi için 1 aydan az 6 aydan fazla olmamak üzere süre verilecek. Bu süre sonunda tahliyesi gerçekleşmeyen mallar idarece tasfiye edilecek.

İhracatçı birliklerinin genel kurullarınca; iflas eden, ölen, ticareti terk eden veya son 5 yılda ihracat yapmayan üyelerin yasal takipte olanlar dahil borçları ve bu borçların gecikme zamları terkin edilebilecek. Böylece hem mevcut borçlar hem de ileride oluşabilecek benzer mahiyetteki borçlarla ilgili yaşanacak sıkıntıların önüne geçilecek.

Hesap yılı sonunda birliklerin yedek akçelerine aktarılan meblağın Ticaret Bakanlığınca belirlenen tutarı, İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi'nin sermayesine eklenmek üzere sermaye taahhüdü ödemesi olarak aktarılacak. Böylece şirkete ilave gelir sağlanarak sürekli güçlü bir finansal yapı içerisinde olması, kendini yenileyen bir sermaye yapısı oluşturulması, ihracatçılara sürekli ve etkin şekilde hizmet verilmesi amaçlanıyor.

İstanbul Bahçelievler Yenibosna Mahallesi'nde bulunan ve Ticaret Bakanlığına tahsisli ancak TİM ve birlikler tarafından kullanılan Hazine taşınmazları, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca kuruluş amaçlarında kullanılmak üzere TİM ve birliklere bedelsiz olarak tahsis edilecek. Taşınmazların TİM ve birlikler tarafından düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki kullanımları için herhangi bir bedel alınmayacak. Tahakkuk ettirilen ecrimisil alacakları hangi aşamada olursa olsun terkin edilecek, tahsil edilmiş ecrimisil bedelleri ise iade edilmeyecek.

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, belirlediği işletmeler ve kuruluşlar için uygulamada birliği ve sürdürülebilirliğe ilişkin raporlamaların uluslararası alanda geçerliliğini sağlamak amacıyla uluslararası standartlarla uyumlu olacak şekilde Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarını belirlemeye ve yayımlamaya yetkili olacak. Belirli alanları düzenlemek ve denetlemek üzere kanunla kurulan kurum ve kurullar, Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarına uygun olmak şartıyla kendi alanları için geçerli olacak standartlarla ilgili olarak ayrıntıya ilişkin düzenlemeler yapabilecek.

Teklifle, Helal Akreditasyon Kurumu ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun'un kuruluş, görev ve yetkilerini düzenleyen maddesine de yeni fıkra ekleniyor. Buna göre, Türkiye'de helal uygunluk değerlendirme faaliyeti gönüllülük esasına dayanacak. Bununla birlikte piyasaya arz edilecek ve Helal Akreditasyon Kurumunun akreditasyon hizmeti verdiği uygunluk değerlendirme alanlarına konu ürünlere ve hizmetlere yönelik helal uygunluk değerlendirmesi yapacak kuruluşların Helal Akreditasyon Kurumunca veya Helal Akreditasyon Kurumunun taraf olduğu ikili veya çok taraflı karşılıklı tanıma anlaşmaları kapsamında diğer ülkelerce yetkili kılınmış kurumlarca helal akreditasyonu zorunlu olacak. İhraç edilecek ürünlerin ve hizmetlerin alıcı ülke pazarlarının talepleri ve ilgili ülke teknik düzenlemeleri kapsamında yürütülen helal uygunluk değerlendirme faaliyetleri hakkında, helal uygunluk değerlendirmesine konu ürün ve hizmetlerin yurt içi piyasaya arz edilmemesi kaydıyla bu düzenleme uygulanmayacak. Bu düzenleme kanun teklifinin yayımı tarihinden 1 yıl sonra yürürlüğe girecek.

Kanun hükümlerine aykırı olarak helal akreditasyon faaliyetinde bulunan ve helal akreditasyon denetimlerinden geçmeden, akredite statüsü taşımadan helal uygunluk değerlendirme faaliyeti yürüten kuruluşlara uygulanacak idari para cezaları da düzenleniyor. Buna göre, Helal Akreditasyon Kurumu ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun'unun kuruluş, görev ve yetkilerini düzenleyen maddesine aykırı hareket edenlere ve aykırı olarak akredite olmaksızın helal uygunluk değerlendirme hizmeti veren kuruluşlara Helal Akreditasyon Kurumu Yönetim Kurulu tarafından 100 bin Türk lirasından 1 milyon Türk lirasına kadar idari para cezası uygulanacak. Bu düzenleme hükümlerine göre verilen idari yaptırım kararlarına karşı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümlerine göre idari yargı yoluna başvurulabilecek.

Bu düzenleme kanun teklifinin yayımı tarihinden 1 yıl sonra yürürlüğe girecek.

Teklife yeni bir madde ihdas edilerek, TİM yönetim kurulu, TİM başkanı ve sektörler konseyinin asil üyeleri arasından dört yıl için seçtiği üye sayısı 12'den 15'e, ilk toplantısında kendi üyeleri arasından seçtiği başkanvekili sayısı ise 3'ten 5'e çıkarılıyor.

Helal Akreditasyon Kurumu Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Soylu, muhalefet milletvekillerinin kuruma kaç akreditasyon başvurusunda bulunulduğunu sorması üzerine, 2019 yılı ekim ayından itibaren 67 akreditasyon talebinin olduğunu, toplam 18 akreditasyon kararı alındığını bildirdi.