Biri çıksa da söylese. Nasıl dünya insanı olabileceğimizi gösterse. “Şöyle davranırsan iyi olur, böyle davranırsan hiç olur mu?” “Şurada otur ye iç. Al bu kıyafeti giy, çok moda; şunu çıkar at, fazla demode.” dese. Amerika’da trend olanla Avrupa’da trend olan bir akımı harmanlasak mesela, Avustralya’daki popüler bir kitapla Afrika’daki popüler bir kitabı yorumlasak, Asya’daki bir kültürün Antarktika’daki penguenler arasındaki iletişim şekline yakınlığını oturup konuşsak mesela. Yaşasın o vakit, dünya insanı olmak! *** Evrensel bakış açısı geliştirebildiğimiz müddetçe dünya üzerinde bir nokta yok ki orada yaşayan bir milletin ne hissettiğini anlamayalım. Mesela Budapeşte’den ya da Los Angeles’tan bir arkadaşımla yan yana geldiğimde ortak bir düşünce geliştirdiğimizi ve paylaştığımız görebilmek beni fazlasıyla heyecanlandırıyor. Kıtalar ve ülkeler arasında kurabildiğim köprü, kendi dünyam dışında bambaşka güzellikte ve kocaman bir dünyanın varlığından haberdar olmamı sağlıyor. Basmakalıp düşüncelerimden sıyırıp beni yetiştiriyor ve evrende hissettiğim olguların her birini günden güne yeşertiyor. *** Dünya insanı olmak; başkalarını eleştirirken kendimizi frenlemeyi ve empati kurmamızı sağlıyor. Aynı ruh ve duyguda milyonlarca insanın kimliğinden haberdar olmamızı, ayrışmaların ne denli huzursuz, birleşmelerin ise huzur verici olduğunun farkına varmamızı mümkün kılıyor. Renklerimizin, cinsiyetlerimizin, kültürlerimizin, düşünce biçimlerimizin, yeme içme alışkanlıklarımızın ve dini yaşayış şeklimizin bize özgü olduğu, eleştirilmediği, kimsenin özgür yaşam alanlarımıza girmesine izin verilmediği bir dünyada evrenselliği keşfedebilmemize imkan tanıyor. *** Aynı güneşten ısınıp aynı ayla aydınlanan, aynı göğe bakıp aynı duygularla içlenen, aynı anda aşk acısı çekip aynı hücrelerinden yara alabilen bir dünya insanı olduğumuzu unutmadığımız sürece herhangi bir sorunla karşılaşmayacağımızı aksine olup biten her şeyi yüksek bir farkındalıkla sorgulamanın hayatımızı daha da güzelleştireceğini düşünüyorum. *** Peki dünya insanı olmanın ön koşulu, farklı toprak parçaları üzerinde mi yaşamaktır illa? Bence değil. Düşüncelerimiz, geliştirdiğimiz stratejilerimiz, benzer mutluluklarımız, hayal kırıklıklarımız, teorilerimiz, kurduğumuz hipotezlerimiz, yeryüzüne dağılış biçimlerimiz, hastalıklarımız, hobilerimiz ve fobilerimiz, aynı dili konuşmadan farklı toprak parçaları üzerinde aynı anda attığını hissettiğimiz kalplerimiz… Sizce de aynı anda yükselip düşmüyor mu evrendeki grafiğimiz? *** Dünyada bir yerde parmağına diken batan çocuk için acıyorsa içimiz, aç kalan insanlara yardım etme duygusu ile dolup taşıyorsa kalplerimiz, aynı bilimden faydalanıyor, yeri geldiğinde aynı marka kıyafetleri giyip aynı marka yiyecek ve içeceklerle tanışıyorsa bedenimiz, aynı marka otomobilleri kullanıyor ve benzer davranışlar sergiliyorsak, dünyanın ayrı kıtalarında soluyan insanlar olarak; hepimiz birer dünya insanı değil de neyiz? *** Dünya insanı olmak; engin düşünmeyi, sorgulamayı, hissetmeyi, insancıl duygularla hareket etmeyi, yürekli olmayı ve yürekten dilemeyi gerektirir. Dünyanın dört bir yanında insan genetiğini inceleyen genetik bilimciler, kansere çare arayan İskandinav ülke hekimleri ile Avustralya’daki hekimlerin bulgularının örtüşmesi, Kanada’da matematik biliminin gelişimine katkıda bulunan bir Kanadalı bilim adamı ile İtalyan bir bilim adamının ortak analizleri, integral ya da türev alma işaretini gördüğünde çözümü için benzer yollara başvuran öğrencilerin davranışları, Avrupa’nın göbeğinde çalınan Bethoven ya da Mozart notaları ile Asya’da çalınan Bethoven ve Mozart’ın nota vuruşlarının bire bir aynı olması, aynı fizik kanunlarına göre yaşayıp binlerce insanla benzer gün ve saatlerde dünyaya gözlerimizi açmamız, ağlarken ve gülerken çıkardığımız seslerimiz veya şaşırdığımız anlarda sergilediğimiz benzer repliklerimiz… *** Dünya insanı olmak güzel şey doğrusu. Dünyaya gelmek kadar anlamlı. Dünyayı daimi bir farkındalıkla araştırıp çözmeye çalışarak yaşamdan silinmek kadar özel ve önemli. Birinin çıkıp bir şey söylemesi çok mu gerekli? Yürekten hissederek yaşayan herkes aynı uzayın boşluklarında sallanıyor, öyle değil mi? *** P.C: Dünyalı!
Bakmadan Geçme
