Mevsime göre beslenme “ yiyeceğin yerel alanda hasat edildikten kısa süre sonra tüketilmesi” anlamına gelmektedir. Günümüzden birkaç kuşak öncesine kadar meyve ve sebzelere mevsimi dışında ulaşmak mümkün değildi. Günümüz şartlarında ise özellikle makro marketlerde dört mevsim her türlü meyve ve sebze çeşitlerine ulaşmak gayet mümkün durumda.
Peki, bu durum bizler için ne denli sağlıklı?
İstediğimiz meyve ve sebzelere yılın her mevsiminde ulaşıyor olmamız bir avantaj olarak algılansa da; Yiyecekler için kullanılan korucu ve kimyasal maddeler sağlığımızı olumsuz yönde etkilemektedir. Yapılan araştırmalar doğal biçimde olgunlaşan, zamanında hasat edilen ve mevsiminde tüketilen yiyeceklerin; hormon ilaçları enjekte edilmiş, yapay ortamda büyütülerek kimyasal ajanlarla olgunlaştırılmış besinlere kıyasla çok daha fazla vitamin, mineral ve antioksidan içerdiğini göstermektedir.
Mevsimsel beslenmenin önemi
Mevsim geçişleri, aynı zamanda bünyemizde de farklı ihtiyaç ve değişimlere neden olmaktadır. Sağlıklı bir yaşam sürebilmek için, bulunduğumuz mevsime ayak uydurmamız gerekmektedir. Bu uyum sürecinin temel etkenlerinden biri ise “beslenme” dir. Mevsiminde çıkan sebze ve meyveleri tüketmek, bu besin maddelerinin yetişmesini besleyen koşulların var olması nedeniyle daha sağlıklıdır. Mevsim dışında tüketilen besinler, turfanda, serada ya da başka bir yapay ortamda yetiştirildiği için tohumlarında değişiklikler meydana gelmektedir.
Mevsim meyve ve sebzeleri doğal olarak yetiştirildiği ve doğal yolla olgunlaştıkları için vitamin ve mineral açısından daha zengin ve lezzetli bir içeriğe sahiptir. Her mevsim değişen toprak, hava ve iklim koşullarına göre bedenimizin farklı ihtiyaçları vardır. Mevsiminde yetişen besinler ise vücudumuzun ihtiyacı olan bu besin öğelerini içermektedir. Örneğin kış ayında yetişen meyve ve sebzeler özellikle soğuk havalarda ihtiyaç duyduğumuz A ve C vitaminlerini daha çok içermekte; böylelikle grip, nezle ve soğuk algınlığı gibi hastalıklardan korunmamıza yardımcı olmaktadır. Yaz ayında yetişen meyve ve sebzeler ise içerisinde daha çok su bulundurarak sıvı kaybını önlemeye yardımcı olmaktadır.
Bütün bu özelliklerin yanı sıra mevsim meyve ve sebzeleri ekonomik açıdan daha sürdürülebilir konumda olup bütçeyle daha uyumludur. Daha sağlıklı ve kaliteli bir yaşam sürdürebilmek, yerel üreticiye destek olmak ve gıda sisteminin gezegenimiz üzerinde yaptığı etkiyi azaltmak adına mevsime uygun beslenmek gerekmektedir.
Hangi ay hangi meyve ve sebzeler tüketilmeli?
OCAK
Sebzeler: Kereviz, lahana, Brüksel lahanası, brokoli, havuç, pırasa, ıspanak, pazı, kara turp, kırmızı turp.
Meyveler: Elma, nar, portakal, armut, ayva, greyfurt.
Tam zamanı: Brüksel lahanası, pırasa, kereviz, greyfurt.
Yakında tezgahta: Muz, pazı.
Zamanı geçmek üzere: Nar, semizotu.
ŞUBAT
Sebzeler: Brokoli, Brüksel lahanası, karnabahar, pazı, ıspanak, pırasa, pancar, defne yaprağı, havuç, turp.
Meyveler: Elma, portakal, muz, armut, greyfurt, ayva.
Tam zamanı: Pırasa, kırmızı turp, mandalina, muz, kereviz, pazı, hindibağ, frenk soğanı, defne yaprağı.
Yakında tezgahta: Çağla, kuşkonmaz, fındık turp, roka.
Zamanı geçmek üzere: Kestane, soğan, lahana.
MART
Sebzeler: Ispanak, havuç, pırasa, kırmızı turp, brokoli.
Meyveler: Elma, muz.
Tam zamanı: Pancar, limon, kuşkonmaz, turp, bakla.
Yakında tezgahta: Çilek, barbunya.
Zamanı geçmek üzere: Karnabahar, pırasa, mandalina, ıspanak.
NİSAN
Sebzeler: Taze soğan, taze sarımsak, kuşkonmaz, taze kekik, bakla, marul.
Meyveler: Yeşil erik, çağla.
Tam zamanı: Enginar, havuç, bezelye, çağla, bebe havucu, taze sarımsak kuşkonmaz, taze kekik.
Yakında tezgahta: Domates, kiraz, enginar, dolmalık biber.
Zamanı geçmek üzere: Lahana, brokoli, kereviz.
MAYIS
Sebzeler: Enginar, bakla, madımak, semizotu, ebegümeci, domates, salatalık.
Meyveler: Çilek, yeşil erik, malta eriği, dut.
Tam zamanı: Çilek, patlıcan, domates, arpacık soğanı, erik, barbunya, madımak, ebegümeci.
Yakında tezgahta: Marul, karpuz, kiraz.
Zamanı geçmek üzere: Beyaz kuşkonmaz.
HAZİRAN
Sebzeler: Patates, fasulye, bakla, bezelye, kabak, patlıcan, sivri biber, domates, salatalık, kuzu ıspanak, semizotu, rezene, marul, üzüm yaprağı, taze soğan, taze sarımsak, dereotu, dolmalık biber.
Meyveler: Kiraz, yeşil erik, malta eriği, kayısı, şeftali, dut.
Tam zamanı: Patates, marul, taze fasulye, dolmalık biber, rezene.
Yakında tezgahta: Bamya, vişne, şeftali, tatlı mısır, mürdüm eriği, salatalık.
Zamanı geçmek üzere: Erik, çilek, havuç.
TEMMUZ
Sebzeler: Domates, salatalık, bezelye, dereotu, taze fasulye, kuzu ıspanak, kabak, patlıcan, semizotu, sivri biber, dolmalık biber, çalı fasulyesi.
Meyveler: Kayısı, şeftali, kavun, sarı erik, karpuz, ahududu, vişne.
Tam zamanı: Kiraz, vişne, karpuz, kayısı, taze sarımsak, mısır, kavun.
Yakında tezgahta: Üzüm, böğürtlen, incir, taze ceviz, dut.
Zamanı geçmek üzere: Enginar, bezelye, kırmızı erik, marul.
AĞUSTOS
Sebzeler: Kabak, bamya, domates, salatalık, patlıcan, dolmalık biber, sivri biber, taze fasulye, mısır, kırmızı salçalık biber.
Meyveler: Kayısı, kavun, kırmızı erik, şeftali, vişne, böğürtlen, karpuz, incir, mürdüm eriği, üzüm.
Tam zamanı: Mürdüm eriği, üzüm, bamya, dut, iç bakla.
Yakında tezgahta: Ceviz, incir, taze fındık, mantar.
Zamanı geçmek üzere: Kiraz.
EYLÜL
Sebzeler: Mantar, patlıcan, mısır, pazı, biberiye, barbunya fasulyesi, kabak, dolmalık biber, kırmızı biber.
Meyveler: Mürdüm eriği, fındık, kavun, karpuz, incir, üzüm.
Tam zamanı: Ceviz, taze fındık, bamya, mantar, biberiye.
Yakında tezgahta: Kestane, pırasa, nar, karnabahar, ayva.
Zamanı geçmek üzere: Domates, bamya, börülce, karpuz.
EKİM
Sebzeler: Mantar, fındık, ceviz, ıspanak, havuç, yer elması, pırasa, lahana, kıvırcık salata, kırmızı turp, karnabahar.
Meyveler: Armut, ceviz, üzüm, elma, greyfurt, mandalina, muz.
Tam zamanı: Armut, pırasa, karnabahar, nar, yer elması.
Yakında tezgahta: Elma, kereviz, ıspanak, lahana, mandalina.
Zamanı geçmek üzere: Kabak, biber, incir, patlıcan, üzüm.
KASIM
Sebzeler: Lahana, kereviz, pırasa, yer elması, havuç, ıspanak, karnabahar, pazı.
Meyveler: Ceviz, kestane, üzüm, elma, muz, mandalina, nar, armut, kivi, greyfurt.
Tam zamanı: Lahana, portakal, mandalina, ayva.
Yakında tezgahta: Balkabağı.
Zamanı geçmek üzere: Fındık turpu.
ARALIK
Sebzeler: Balkabağı, lahana, yer elması, pırasa, Brüksel lahanası, karnabahar, ıspanak, kereviz, havuç, pazı, karalahana.
Meyveler: Elma, mandalina, portakal, nar, armut, muz, kivi, kestane, greyfurt, ayva.
Tam zamanı: Kestane, balkabağı, kivi, karalahana.
Yakında tezgâhta: Pazı, pırasa, kereviz.
Zamanı geçmek üzere: Armut, roka.
