Depremin ardından hayatın yeniden normale dönmesi için çaba sarf edilen Kahramanmaraş’ta, mücbir sebep halinin 31 Ağustos itibarıyla sona erecek olması büyük endişelere yol açıyor. Özellikle tekstil ve çelik mutfak eşyaları üretiminde Türkiye'nin öncü şehirlerinden biri olan Kahramanmaraş, toparlanma sürecinde zorlu bir sınav veriyor. Ancak, bu süreç tamamlanmamışken, mücbir sebep halinin sona ermesi, şehrin sanayisi ve ekonomisi üzerinde geri dönüşü zor yaralar açabilir.
Kahramanmaraş: Tekstilin kalbi
Kahramanmaraş, tekstil sektörü açısından Türkiye'nin en önemli üretim merkezlerinden biridir. Şehirde faaliyet gösteren birçok fabrika, yalnızca yerel ekonomiye değil, ülke ekonomisine de büyük katkı sağlıyor. Ancak deprem sonrası yaşanan altyapı sorunları, enerji kesintileri ve hammadde tedarikindeki aksaklıklar, üretimde ciddi kesintilere neden oldu. Bu dönemde mücbir sebep hali, işletmelere bir nebze de olsa nefes alma imkânı sundu. Ancak, bu sürecin sona ermesiyle birlikte işletmelerin vergi, SGK primi gibi yükümlülüklerinin yeniden devreye girecek olması, henüz toparlanamamış olan üretim sektöründe iflas dalgalarına yol açabilir.
Çelik mutfak eşyaları üretiminde bir dünya markası
Kahramanmaraş, çelik mutfak eşyaları üretiminde de zirvede yer alan bir şehir. Bu sektörde faaliyet gösteren işletmeler, hem iç piyasada hem de ihracatta önemli bir paya sahip. Ancak deprem sonrası tesislerin büyük bir kısmı ciddi hasar gördü ve üretim kapasitesi büyük ölçüde düştü. Yeniden inşa süreci devam ederken, mücbir sebep halinin sona ermesi, işletmelerin borç yükünün artmasına, maliyetlerin karşılanamaz hale gelmesine ve dolayısıyla sektörde iş gücü kayıplarına neden olabilir.
Mücbir sebep halinin sona ermesinin olası sonuçları
Mücbir sebep halinin sona ermesiyle birlikte, Kahramanmaraş’ta üretim sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin yeniden vergi ve diğer yasal yükümlülüklerle yüzleşmesi gerekecek. Ancak şehirdeki birçok işletme, deprem sonrası toparlanma sürecini tam anlamıyla tamamlayamadı. Bu durum, üretimde ciddi aksamalar, işletmelerin kapanması ve işsizlik oranının artması gibi olumsuz sonuçlar doğurabilir. Ayrıca, ekonomik çarkların yavaşlaması, şehirdeki ticaret hayatını da olumsuz etkileyecek, sosyal ve ekonomik istikrarsızlığı derinleştirecektir. İhracatta yükseliş trendine giren Kahramanmaraş, zor bir dönemin eşiğinde. Tabi sadece Kahramanmaraş değil aynı zamanda depremden en çok yara alan Adıyaman, Malatya ve Hatay illerimizde de durum çok farklı değil. Küçüğünden büyüğüne esnaflarının yeniden toparlama çabalarına mücbir sebebin uzatılmaması, 17 aydır alınmayan SGK pirim ve vergi borçlarının tahsilatına başlanması büyük zarar verecektir.
Çözüm önerileri: Mücbir sebep hali uzatılmalı mı?
Bu noktada hükümetin ve yerel yetkililerin alması gereken önlemler hayati önem taşıyor. Mücbir sebep halinin en azından 2024 yılının sonuna kadar uzatılması, şehirdeki işletmelere toparlanmaları için gereken zamanı tanıyabilir. Ayrıca, işletmelere düşük faizli kredi olanakları sağlanarak, yeniden ayağa kalkmaları için finansal destek verilmesi de bir diğer önemli adım olabilir. Asrın felaketini yaşayan özellikle Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman ve Malatya illerimizdeki vergi mükellefiyetine sahip işletmelerin ayrım yapmadan borcunun silinmesi çok daha anlamlı olacaktır.
Depremden etkilenen bölgelerin, özellikle de Kahramanmaraş gibi üretim ve sanayi açısından kritik öneme sahip şehirlerin, normale dönme sürecinin zaman alacağı unutulmamalıdır. Bu nedenle, mücbir sebep halinin sona erdirilmesi kararının yeniden gözden geçirilmesi, bölgedeki ekonomik ve sosyal dengeyi korumak adına kaçınılmazdır.
Mücbir sebep halinin sona ermesi, bu zorlukları daha da derinleştirebilir. Bu nedenle, yetkililerin bölgenin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, gerekli önlemleri alması hayati önem taşımaktadır. Aksi takdirde, Kahramanmaraş ve benzeri bölgelerde yaşanacak ekonomik kriz, tüm ülkeyi etkileyebilecek boyutlara ulaşabilir.
