Asansör hayatımızı kolaylaştıran önemli bir araçtır. Günlük hayatta hemen hemen herkesin kullandığı, sayıları 600 bine yakın olan, günde ortalama 50 milyon yolcu taşıyan ve büyük çoğunluğu elektrikli/halatlı tahrik sistemi ile çalışan araçlardır.
Günümüzde sayıları hızlıca artan çok katlı binalarda asansör çok önemli bir ihtiyaçtır. Hatta daire fiyatını belirleyen önemli unsurlardan biri olup apartmanda bir adet yerine asansörün iki adet yapılmış olması apartman dairelerinin fiyatını dahi etkileyebilmektedir. Öyle ki tek asansör bulunan bir binada asansörün birkaç saatten fazla bir arızalı olması halinde bina içindeki düşey taşıma sona erecek olup özellikle yürüme zorluğu çeken birçok yaşlı, hasta, engelli insan bulunduğu dairesinden dışarıya çıkamayacaktır. Ayrıca asansörlerin bozuk olmasından dolayı evinde mahsur kalan hasta, engelli insanın hastaneye gitmek için merdivenlerden eşya gibi taşınması gerekebilecektir! Bu da her zaman mümkün olmayabilir.
Bu yazdıklarımla hayatımızı kolaylaştıran asansörün önemini anlamamız için olası durum ve senaryoları yazmak istedim.
Şimdi sizlere sormak istiyorum?
Binalarımızdaki asansörler mi önemli yoksa evimizin önündeki otomobiller mi önemli?
Benim fikrim evimizin önünde duran otomobil ne kadar önemliyse binalarımızda kullandığımız asansörde o kadar önemli değil midir?
Hatta bazı durumlar asansörler otomobilden daha önemli olabiliyor. Şöyle ki otomobiliniz yoksa veya arızalıysa en kötüsü halinde taksi çağırmak kolaydır ama asansörünüz güvenli değil veya arızalıysa evinizdeki hastanızı, engellinizi hastaneye hasta yakınınızı götürmek için çaresiz kalabilirsiniz.
Asansör alelade bir şey değil bunun önemini anlayıp, asansör konusunda daha bilinçli olmalıyız. Asansör konusunda öncelikle biz sonra çevremizdeki inşalara apartman sakinlerimize asansörün önemi ve değeri anlatılmalıdır. İnsanların otomobilini, özel bir eşyasını sevdiği kadar asansörünü de sevmesi ve gereken önemi vermesi gerekmektedir.
Maalesef, insanımız asansörün değerinin farkında değil!
Bir şey daha yazmak istiyorum. Otomobillerin aylık zorunlu bakımları yoktur ancak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı asansörlerin aylık bakımlarını ve yıllık kontrollerinin yaptırılmasını zorunlu kılmaktadır.
Kanun koyucu asansörler önemli bu nedenle aylık bakımlarını ve yıllık kontrollerini düzenli şekilde yaptırmak zorundasınız diyor. Kanunen bina sakinlerine asansörlerin aylık bakımlarının ilgili bakanlıklardan Hizmet Yeterlilik Belgesi almış firmalar tarafından yaptırılmasını zorunlu kılmıştır. Yani asansörlerimizin aylık bakımlarını yaptırmak kanuni zorunluluk olup bu sorumluluk bina sakinleri adına bina yönetimine aittir.
Asansörlerin aylık bakımları zorunluluk olunca sadece zorunluluğu yerine getirmek anlayışıyla maalesef bina yöneticilerimiz asansörün bakım ve servis hizmetlerini yapacak firmada, nitelikli servis kriterleri aramak yerine daha çok ucuz maliyetli teklifleri benimsiyorlar!
Oysa bakım ve modernizasyon işi önemlidir.
Asansörün bakımını yapan veya yapacak firmanın yapısı, sektördeki konumu, konusuyla ilgili geçerli sertifika durumu, teknik eleman gücü, asansörlerinize sigorta yaptırıp yaptırmadığı, olabilecek arızalara müdahale yeteneği sorgulanmadan sadece fiyat odaklı seçimler asansörün performansını doğrudan etkileyebilir. Asansörün performansı da bu asansörleri kullanan bizlerin ve sevdiklerimizin hayatını etkileyecektir.
Asansörlerin kontrollerini ve bakımlarını yapacak firmanın sahip olması nitelikler Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yayınladığı 30737 sayılı “Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği”nde yazılmıştır. Bu yasal sorumlulukları, mali sorumluluk sigortasını yapmayan firmaların ve kaliteye nitelikli iş gücüne önem vermeyen firmaların maliyetleri daha düşük olduğu için daha düşük fiyatlarla bina yöneticilerine fiyatlar sunmaktadır. Ancak unutulmamalıdır ki. “ ucuz etin yahnisi yenmez.” Anlayışı gibi ” Yetkisiz firmalarca yapılmış ve ucuz, kalitesiz yapılmış asansör bakımları da güvenli olmaz.” diyebiliriz.
Bina sakinleri adına karar veren yöneticinin yanlış bir seçimi asansörde daha sonra daha pahalı masrafların çıkmasına neden olabilir. Görsel yönden şık, bakımlı, iyi çalışan ve emniyetli bir asansör binanın en değerli demirbaşıdır. Yönetici konumundaki insanların bunu bilmesi ve daire sakinleriyle bu değeri paylaşması gerekmektedir.
Genel olarak bakıldığında asansör konusu ile ilgili, asansör kullanıcıları olarak sevdiklerimizi taşıyan asansörler hakkında bilinçli olmalıyız. Bu sebeple de aşağıda varsayılan soruları kendimize sorup, varsa eksik bilgimiz en hızlı şekilde tamamlamalıyız.
Binalarımızda kullandığımız asansörlerin aylık zorunlu bakımları Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Yönetmeliği doğrultusunda, TSE’den Hizmet Yeterlilik Belgesi’ne sahip yetkili firmalar tarafından zamanında doğru şekilde yapılıp, yapılan bakımların ve kontrollerin bilgilendirme formları düzenli tutuluyor mu?
Asansörlerin yılda bir defa zorunlu genel kontrolleri ilgili belediye adına denetim yapan kuruluşlar tarafından kontrolleri yaptırılıyor mu? Genel standartlara uygunluğunu soruluyor mu? Asansörümüzün güvenli ve standartlara uygunluğunu gösteren Yeşil Etiket, Mavi Etiket, Sarı Etiket ve Kırmızı Etiket nedir? Kullandığımız asansörün şuan ki etiket rengi nedir? Biliyor muyuz?
Asansör konusunda yasal olarak görevlerimiz neler? Neler yapmalıyız? Asansörlerin takibi kontrolü olası kaza durumunda yaptırımları ve yaptırımların bina sakinleri olarak bizlere yansıması nedir? Bunları biliyor muyuz?
Bilinçli olmalıyız. Çünkü okuyoruz ve yaşıyoruz son günler yaşanan asansör kazalarını, bu kazalarda ölen ve yaranları duyunca bu bizde veya sevdiklerimizde olabilir diye aklımıza gelmiyor değil. Allah’ım öncelikle kazalarda ölenlerimize rahmet eylesin, sevenlerine ve ailelerine sabırlar ihsan eylesin, yaralılara da acil şifalar versin Mevla’m.
Sadece üzülmekle kalmayıp, bu kazalar neden oluyor diye asansör kullanıcıları olarak bilinçlenmeliyiz.
Asansör konusunda toplumsal bir farkındalık ve bilinç oluşturmak adına asansör ve mühendislik alanında yöneticisi olarak çalışan biri olarak, siz değerli okurlarımıza aydınlatıcı bilgiler yazmak istedim. Yazılanlar Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yayınladığı 30737 sayılı “ Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği” ışığında olup, sektörel deneyimlerim, bu alanda yazılmış bilimsel makale ve pratik çalışmaların bir özetidir.
